Otwarty dostęp (Open Access)

Pozbawiony ograniczeń dostęp do publikacji i innych zasobów znajdujących się online. Publikacje w otwartym dostępie to publikacje cyfrowe umieszczone w Internecie, dostępne bez opłaty (otwarty dostęp gratis) i pozbawione zbędnych ograniczeń prawnoautorskich i licencyjnych (otwarty dostęp libre).

Wytyczne krajowej polityki Open Access zostały opracowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2015 r. w dokumencie "Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce".

Program Springer Open Choice/Open Access

Springer Open Choice - licencja Compact

Program umożliwia bezpłatne publikowanie artykułów otwartych na licencji CC BY w czasopismach hybrydowych* wydawnictwa Springer. Koszty publikacji są finansowane przez MNiSW w ramach licencji krajowej Springer. Liczba artykułów, które mogą być sfinansowane w roku 2020 jest ograniczona do 2133. Gdy pula ta wyczerpie się wraz z końcem roku, autorzy pozostałych artykułów będą mogli wybrać tradycyjną bezpłatną publikację artykułu subskrypcyjnego lub publikację otwartą za opłatą indywidualną.

Uniwersytet Gdański jest jedną z instytucji naukowych uczestniczących w programie.

Springer Open Choice – jak korzystać z programu:

1. Z programu mogą korzystać autorzy korespondencyjni afiliowani w polskich instytucjach akademickich zgłoszonych do licencji krajowej Springer. Afiliacja autora korespondencyjnego powinna być podana w nagłówku artykułu tak, by można ją było jednoznacznie zidentyfikować. Afiliacja współautorów artykułu nie ma znaczenia dla programu.
2. Program obejmuje artykuły typu OriginalPaper, ReviewPaper, BriefCommunication oraz ContinuingEducation. Program nie obejmuje EditorialNotes, News, Letters.
3. Program Springer Open Choice obejmuje hybrydowe czasopisma Springer . Program nie obejmuje czasopism otwartych BioMed Central oraz SpringerOpen.
4. Po pozytywnym zrecenzowaniu artykułu, autor otrzyma e-mail z wydawnictwa informujący o przyjęciu artykułu do publikacji. W zawiadomieniu zawarty jest link do formularza internetowego MyPublication, który powinien zostać wypełniony przez autora korespondencyjnego.
5. Afiliację powinno się wybrać z listy, na której znajdują się instytucje, które przytępiły do licencji Spriger. W formularzy MyPublication znajdują się angielskie nazwy polskich instytucji (spis polskich i angielskich nazwa instytucji naukowych dostępny jest na stronie: https://wbn.icm.edu.pl/licencje/#springer_open_choice).
6. Gdy afiliacja zostanie wskazana, powinna pojawić się informacja Special open access agreement, która dotyczy umowy krajowej dla wszystkich polskich instytucji akademickich zgłoszonych do licencji Springer. Artykuły, które ukażą się w ramach tej umowy zostaną pokryte ze środków MNiSW wnoszonej do Springera przez ICM.
7. Autor może zamówić kolorowe rysunki w wersji drukowanej czasopisma, odbitki papierowe oraz postery, których koszt nie jest pokrywany z programu krajowego i musi być pokryty przez autora. W przypadku, gdy zamówione zostały kolorowe drukowane rysunki, odbitki papierowe lub postery, autor będzie także proszony o podanie danych adresowych do faktury, które mogą być różne od afiliacji.

Szczegóły programu na stronie Wirtualnej Biblioteki Nauki: https://wbn.icm.edu.pl/licencje/#springer_open_choice

*Czasopisma hybrydowe to takie, które pozwalają autorowi na wybór zasady publikacji tj. zawierają zarówno artykuły otwarte, jak i artykuły tradycyjne dostępne w ramach płatnej subskrypcji.

Pilotażowy program publikowania otwartego Elsevier

Nowa licencja krajowa Elsevier na lata 2019-2021 obejmuje pokrycie kosztów publikowania w otwartym dostępie 3 tysięcy artykułów autorów z Polski. Dodatkowo polscy naukowcy otrzymają zniżki na dowolną liczbę artykułów. Program dotyczy wybranych czasopismach hybrydowych i gold open access wydawnictwa  Elsevier i przewiduje:

1. Publikację artykułów w całości finansowanych z programu, odpowiednio:
   500 artykułów w 2019 r., 1000 artykułów w 2020 r., 1500 artykułów w 2021 r.
2. Publikację dowolnej liczby dodatkowych artykułów na koszt autora ze zniżką, odpowiednio:
   30% w 2019 r., 20 % w 2020 r., 10 % w 2021 r.

W ramach licencji krajowej Elsevier 2019-2021 od 2 września 2019 roku będzie działał program pilotażowy publikowania otwartego dla polskich autorów korespondencyjnych.

Więcej informacji

Zagadnienia prawne

• Pomocnik Prawny Platformy Otwartej Nauki - serwis umożliwiający łatwe uzyskanie podstawowej wiedzy o prawnych aspektach otwartego dostępu.

• Pierwsza pomoc w prawie autorskim - przewodnik po prawie autorskim opracowany przez Fundację Nowoczesna Polska. W ramach serwisu prowadzona jest również Pierwsza pomoc w prawie autorskim: zapytaj prawnika.

• Otwarty dostęp do publikacji naukowych. Kwestie prawne, Krzysztof Siewicz - książka wyjaśniająca problemy prawne, na które napotyka autor chcący udostępnić publikację w modelu otwartym. Ponadto, publikacja uwzględnia zagadnienie z perspektywy jednostki naukowej, wydawcy oraz instytucji finansującej badania.

• Informacje na temat Licencji Creative Commons.
  
  
  

SHERPA/RoMEO - katalog umów między wydawcami a autorami prac

Serwis SHERPA/RoMEO umożliwia sprawdzenie polityki wydawców w zakresie praw autorów do zamieszczania (archiwizowania) swoich prac w repozytoriach.
Wydawcy oznaczeni zostali kolorami, zgodnie z prowadzoną polityką:

ZIELONY - można archiwizować pre-printy i post-printy lub lub wersję wydawcy
NIEBIESKI - można archiwizować post-printy
ŻÓŁTY- można archiwizować pre-printy
BIAŁY- nie można archiwizować żadnych materiałów

Pre-print – wersja autorska artykułu przed recenzją
Post-print – wersja autorska artykułu po recenzji

Poczytaj o Open Access

• Publikacje na temat OA
• Baza wiedzy o OA